Ticker

6/recent/ticker-posts

Karanlık Madde

Karanlık Madde

Evrenimizdeki galaksiler öyle bir hızla dönüyorlar ki, gözlemlenebilir maddelerinin ürettiÄŸi yerçekimi onları bir arada tutamaz; uzun zaman önce kendilerini parçalamaları gerekirdi, bu da bilim adamlarını göremediÄŸimiz bir faktörün olması gerektiÄŸi düşüncesine itti. Henüz doÄŸrudan tespit edemediÄŸimiz bir ÅŸeyin, bu galaksilere fazladan kütle kazandırdığını ve bozulmadan kalmaları için ihtiyaç duydukları ekstra yerçekimini ürettiÄŸini düşünüyorlar. 

Gözlemlenemediği için "karanlık madde" adı verilmiştir.


Evrenin %27'sini oluşturan karanlık madde elektromanyetik dalgalarla etkileşime girmez ancak kütleçekimsel etkisi sayesinde farkedilebilir.

Karanlık madde ile ilgili en büyük gelişmelerden biri 3,7 milyar ışık yılı uzaklıkta iki gökada kümesinin çarpışmasını gözlemlediği 1998 yılında geldi.

Bu tür çarpışmalar sırasında, galaksiler içindeki nispeten düşük yoÄŸunlukları nedeniyle yıldızlar nadiren çarpışırlar. Bununla birlikte, bir gökadanın çoÄŸunluÄŸunu oluÅŸturan sıcak gaz ve plazma, iki gökada çarpıştığında daha sık etkileÅŸime girer. Bu etkileÅŸimler, yıldızlar neredeyse etkilenmeden devam ederken gaz ve plazmanın yavaÅŸlamasına neden olur. Bu, galaksinin iki bileÅŸeninin ayrılmasına neden olur.

 Bilim adamları, böyle bir çarpışmanın tetiklediÄŸi ayrılığı araÅŸtırmak için uzay-zamanın deformasyonu nedeniyle büyük kütleli bir nesnenin etrafında ışığın bükülmesiyle ilgili bir yöntem kullanır. Bilim adamları, çarpışmadan sonra galaksi kümelerinin kütlesinin çoÄŸunun, gazın olduÄŸu yerde deÄŸil, yıldızların olduÄŸu yerde bulunduÄŸunu keÅŸfettiler. Bu, her iki gökada kümesinden gelen görünmez kütlenin birbirinden neredeyse tamamen etkilenmemiÅŸ olması gerektiÄŸine dair kanıt saÄŸladı. Bu, karanlık maddenin doÄŸada parçacık halinde olduÄŸunu kanıtladığı için bugüne kadarki en önemli karanlık madde kanıtıdır.

Kısacası karanlık madde olmasaydı, görünür maddelerin oluşturduğu kütleçekim kuvveti yetmez ve muhtemelen görünür maddelerin yörüngelerinde sapma meydana gelir ve birbirlerine çarpışarak yok olurlardı.

Yorum Gönder

0 Yorumlar