Deja Vu Nedir?
Yeni bir şey yaşarken önceden aynı şeyleri yaşadığımız hissidir. Mesela sokakta yürürken gözlemlediğimiz olayları sanki daha önce de deneyimlediğiz hissine kapılırız. Bu durumda bize geleceği tahmin ettiğimizi düşündürür ve toplumun ~%65'inin yaşadığı bir durumdur deja vu.
Deja vu'nun niçin meydana geldiğine dair en popüler teorilerden biri bunun beynin sınırlı duyusal çıktı ile tüm dünya için bir algı sunmaya çalışır ve bu da bir uyumsuzluğu ortaya çıkardığını söyler.
Başka bir teoride ise beynin duyusal çıktı ile hafızayı geri anımsamayı karıştırdığına yöneliktir.
Diğer bir teori ise beynin duyusal çıktıyı kısa süreli bellek yerine uzun süreli belleğe aktarması sonucu oluşan karışıklıktır.
Deja vu yaşarken bilincimiz açıktır ve deja vu yaşadığımızın farkındayızdır.
Fransız bir araştırma ekibinin konu hakkında yaptığı deneyler amigdala,rhinal korteks ve hipokampusu aynı anda uyardıklarında deja vu gibi durumları tetiklediğini fark ettiler.Bu deneye göre hafıza sistemi deja vu'ya sebep oluyor gibi gözükmektedir.
Önsezi Nedir?
Gelecekte yaşanması mümkün bir olayı duygusal bir tepkiyle önceden sezme olarak tanımlayabiliriz. Parapsikoloji önsezi gibi paranormal olayları inceler. Çoğu insan önsezi yaşadı ancak bunlar çok olağanüstü değildi. Mesela telefonumun çaldığında kimin aradığını tahmin etmemiz gibi. Bunun aksine çok daha güçlü önsezilerde vardır öyle ki önseziye sahip kişi bunun olma ihtimalinden çok az şüphe duyar. Önsezide en büyük sorun belgelenmemiş olmasıdır. Kısacası somut bir delile sık karşılaşılmaz.
 |
| Katılımcılara gösterilen sahneler |
Araştırmacılar katılımcılara birkaç sahne gösterdi. Ardından bir dizi dönüş boyunca hareket ettirdiği dinamik video oyunu oluşturdular. Deja vu oluşturmak için araştırmacılar katılımcıları öncekilerle uyumlu sahneler arasında hareket etmelerini sağladı. Bu sırada katılımcılar deja vu yaşayıp yaşamadıklarını ve sonraki dönüşü bilip bilmedikleri hakkında araştırmacıları bilgilendirdiler. Teste katılanların yarısına yakını deja vu sırasında bir önsezi hissetti. Ancak doğru cevabı rastgele seçecekleri için daha fazla hatırlayamazlardı. Önsezi hisseden katılımcılar verdikleri cevaplardan oldukça eminlerdi ancak doğrusu verdikleri cevabın doğruluğu hakkında bir fikre sahip değillerdi. Deja vu olayı insanlara önsezi hissettiklerini düşündürtmüştü. Oysaki bu doğru değildi. Yani araştırmacılar deja vu ile önsezinin bu deneye göre farklı olgular olduğu düşünmektedir. Buna karşılık bu konu hakkında kesin bir fikir yoktur.
0 Yorumlar